Vàng anh thuộc cây thân gỗ, cây có đặc trưng của đạo phật, cũng giống như cây sala-thala. Cây có nhiều ý nghĩa như trong tiếng Phạn có nghĩa là Ashoka (Không phiền muộn), từ đó cây sinh ra tên gọi theo tiếng anh là Ashoca Tree.
A. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂY vàng anh
- Tên thường gọi: Cây Vàng Anh
- Tên khoa học: Saraca dives
- Họ: Đậu
- Nguồn gốc: Ấn Độ
1. Đặc điểm hình thái
Vàng anh là cây thân gỗ, khi trưởng thành cây có thể cao tới 20m, có cây sinh trưởng tốt cao 25m, đường kính thân 25 – 30 cm. Tán của cây tròn, vỏ cây có màu nâu xám. Cành khi non có màu xanh, hóa già có màu nâu xẫm.
Lá vàng anh mọc dạng lá kép lông chim, có từ 5 – 6 lá chét, lá non thường bị rũ xuống, có màu tía, lá già thuôn dài, đầu lá nhọn, đuôi lá lại tù lệch cuống, lá chét có hệ gân lông chim.
Hoa vàng anh mọc lưỡng tính hoặc mọc đơn tính cùng gốc, hoa có màu vàng, cánh đài tự tiêu biến. Mùa ra hoa vàng tháng 4 đến tháng 5.
Quả vàng Anh có hình đậu dẹt, màu tím đặc trưng. Mùa ra quả từ tháng 7-10.
2. Đặc điểm sinh học
1. Đối với đời sống
Cây vàng anh công trình được sử dụng rộng rãi từ bắc vào nam. Thuộc cây thân gỗ, tán tròn và rộng nên được ưa chuộng trồng làm cây bóng mát cho các công trình đô thị. Hoa màu vàng đẹp quanh năm, nên được xếp vào top danh sách các cây xanh đô thị đẹp. Bởi mỗi khi bạn đi vào những công viên, đường phố bạn thường thấy xuất hiện bóng dáng của cây vàng anh đẹp.
Gỗ vàng anh được sử dụng để đóng đồ dùng.
Hoa đẹp có màu vàng tượng trưng cho đạo phật nên cây được trồng nhiều ở trong đình, chùa, đường phố, công viên, ...
Vỏ cây được sử dụng để điều trị bệnh phong thấp. Ngoài ra, cây còn được dùng để làm rượu uống, làm thuốc điều kinh rất tốt.
2. Trong phong thủy
Cây mang ý nghĩa không lo âu, phiền muộn, thể hiện tinh thần giải thoát của đạo Phật. Ngoài ra, người ta tin rằng trồng Cây Vàng Anh trong khuôn viên nhà ở sẽ mang lại sự an lành, bình yên cho gia chủ và các thành viên trong gia đình.
C. CÁCH CHĂM SÓC CÂY VÀNG ANH
1. Nước
Vàng Anh là cây thân gỗ nhỡ, lượng nước tưới cho cây không cần quá nhiều nhưng cũng không quá ít. Ta nên tưới đều đặn 3-4 lần/ tuần vào buổi sáng. Mùa mưa ta có thể giảm lượng nước cung cấp cho cây.
2. Ánh sáng, nhiệt độ
Cây vàng anh thích hợp trồng trong môi trường ánh sáng mạnh, biên độ ánh sáng lớn. Tuy nhiên cây vẫn có thể sinh trưởng trong môi trường bóng bán phần. Nhiệt độ lý tưởng nhất cho sự sinh trưởng và phát triển của cây đó là từ 18-30 độ C.
3. Đất trồng
Cây đặc biệt ưa đất tươi xốp, thoát nước tốt và giàu chất dinh dưỡng. Để hạn chế sâu bệnh và sai hoa người trồng nên chọn nơi thông thoáng.
4. Phân bón
Nên bón phân định kỳ 2 tháng/1 lần với lượng phân bón phù hợp để cây luôn xanh tốt, tránh sử dụng quá nhiều vừa gây lãng phí, ô nhiễm môi trường, vừa tạo điều kiện cho sâu bệnh hại cây phát triển.
5. Nhân giống
Có thể nhân giống bằng cách gieo hạt và ươm mầm và ươm mầm cây con. Rửa sạch những quả đã chín, rụng và không mang sâu bệnh. Tách hạt và ngâm với nước ấm trong thời gian 12 tiếng. Sau đó, gieo hạt vào bầu đất hoặc khay ươm giống thích hợp.
Khi cây non lớn và phát triển khoảng 3-4 lá có thể trồng ở vườn rộng hơn để cây đủ điều kiện phát triển.
6. Sâu bệnh thường gặp
Cần đề phòng tất cả các loại sâu bệnh gây hại đến cây như: Rệp, nấm, sâu đục thân… và có biện pháp phòng trừ kịp thời. Nên tìm hiểu trước về các loại bệnh dễ gặp của loại cây thân gỗ và các loại cây cảnh, nhất là cây Vàng Anh. Ngoài ra, người trồng nên chú ý các loại bệnh với dấu hiệu thông thường như cây bị vàng lá - tuy nhìn đơn giản nhưng có thể gây chết cây nếu không được chăm sóc kịp thời.
Các tác nhân gây ra bệnh vàng lá ở cây: Do nước trong chậu trồng hoặc nơi trồng của cây quá nhiều. Với tình trạng này, cây sẽ thường bị héo rũ ở những cành non mới mọc, lá non sẽ có màu vàng nhạt và vàng đậm, khô ở những lá già. Khi nước trong chậu quá nhiều, cây sẽ bị thiếu oxy dẫn đến việc rễ thối từng ngày. Cách tốt nhất để cải thiện tình trạng này là đổi chậu hoặc nơi trồng cây Vàng Anh, chăm sóc, bón phân thường xuyên và kỹ càng hơn.
Việc chăm sóc các loại cây cảnh, nhất là cây Vàng Anh luôn là điều không dễ dàng khi phải chú ý lượng nước cung cấp cho cây. Nếu vàng lá xảy ra do tình trạng nước quá nhiều, thì khi thiếu nước, cây cũng sẽ mắc bệnh vàng lá. Khác với dấu hiệu của vàng lá do quá nhiều nước, lá của cây khi bị thiếu nước sẽ có màu nhạt hơn so với những loại cây bình thường khác. Lá cây sẽ rủ xuống, cuống mềm, khô và héo dần. Cách để khắc phục rất đơn giản, hãy tưới nước cho cây đúng liều lượng để đất có đủ độ ẩm cho cây.
Vàng lá do cây bị thiếu phân bón nghiêm trọng. Với bất kỳ loại cây nào, kể cả Vàng Anh, việc lâu ngày không được bón phân thì sẽ dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng, cành bắt đầu yếu dần đi và sẽ không ra hoa vào những mùa hoa nở. Dấu hiệu của tình trạng này là lá biến vàng và cây mãi không mọc thêm cành mới. Cách đơn giản nhất để cải thiện là hãy bón thêm phân định kỳ cho cây và chú ý chăm sóc cây cách kỹ càng hơn. Có thể sử dụng phân hữu cơ chuyên dụng cho cây cảnh hoặc các loại phân khác phù hợp với quá trình sinh trưởng của cây.
Ngoài việc bị vàng lá do thiếu phân bón, cây cũng có thể mắc bệnh này nếu bạn bón phân quá nhiều và quá liều lượng cần thiết cho cây phát triển. Dấu hiệu có thể nhận thấy dễ dàng nhất là lá cây nhìn bên ngoài sẽ to, bóng mượt nhưng khi nhìn kỹ, ta sẽ thấy bề mặt lá rất lồi lõm. Một thời gian ngắn sau, lá cây sẽ chuyển sang màu vàng và rụng đi một cách nhanh chóng. Vậy nên, khi nhận thấy cây cảnh Vàng Anh gặp tình trạng này, bạn nên ngừng bón phân cho cây và thay vào đó là tưới nước nhiều để đất có đủ độ ẩm cho cây hô hấp. Có thể rắc một ít các loại hạt như hạt cải, hạt cà rốt,... và khi thấy nảy mầm, hãy nhổ khỏi nơi cây đang sinh trưởng. Việc này giúp tiêu hao bớt đi lượng phân bón có trong nơi sinh trưởng của cây. Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý khi bón quá nhiều phân bón vô cơ cho cây. Môi trường sinh trưởng có quá nhiều phân bón vô cơ sẽ gây xót rễ cây - đặc biệt là cây Vàng Anh - đây là điều kiện hình thành nên các bệnh về nấm và các bệnh gây thối rễ.
Cây bị vàng lá do thiếu không gian sinh sống: nếu cây đã lớn và còn đang trong quá trình sinh trưởng, mà chậu hoặc nơi trồng cây quá nhỏ, rễ cây không được phát triển dẫn đến việc cây không thể hút thêm được chất dinh dưỡng. Điều duy nhất có thể cải thiện tình trạng này là hãy di chuyển cây đến một nơi rộng rãi hơn để cây có thể thoải mái sinh trưởng và phát triển. Chỉ như vậy, cây mới cho ra những tán lá và các chùm hoa đẹp.
Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh ở cây Vàng Anh người trồng hãy kiểm tra kỹ trong thời gian ươm giống và trồng cây, nếu trường hợp cây có sâu bệnh, hãy sử dụng lượng thuốc phù hợp với sự phát triển của cây. Ngoài ra, cũng nên chú ý bổ sung các loại khoáng chất cho cây như: canxi (bón vôi khô hoặc vôi sống), kẽm (Zn), sắt (Fe), Magie (Mg), ... việc bổ sung những khoáng chất này sẽ tăng kích thước cây, màu sắc của cây và hoa và độ ngọt và hương thơm của trái cũng sẽ được cải thiện nhiều hơn.
